آفتاب: اقدام محمود احمدینژاد در انتصاب 4 نماینده ویژه در سیاست خارجی و اعلام انتصاب 2نماینده دیگر، واکنش‌های گسترده‌ای را به دنبال داشت؛ تا جایی که با انتقاد صریح مقام معظم رهبری و نامه ??? نماینده مجلس برای عزل این افراد روبه‌رو شد.
بسیاری از افراد و مسئولان شاخص و نهادهایی همچون مرکز پژوهش‌های مجلس نیز این انتصابات را غیرقانونی دانستند و وزیر امور خارجه نیز در اقدامی غیرمنتظره، با لحن تندی به این موضوع واکنش نشان داد.
اما با این حال احمدینژاد هنوز از موضع خود عقبنشینی نکرده است و به‌نظر نمی‌رسد که در شرایط عادی چنین قصدی هم داشته باشد، ولو از سوی طیف غالب اصول‌گرایان به ایستادگی در برابر نظر صریح مقام معظم رهبری متهم شود.
جواد منصوری، از چهره‌های دیپلمات نزدیک به محافظه‌کاران که سابقا سفیر ایران در چین هم بوده است، معتقد است که احمدینژاد قصد دارد وزارت امور خارجه هم مانند دیگر وزارتخانهها مستقیما زیر نظر خود او اداره شود، اما این عملی نیست و اصرار او بر این امر، مشکلات را بیشتر خواهد کرد.
گفت‌وگوی سایت دیپلماسی ایرانی با جواد منصوری را در ادامه می‌خوانید:
اقدام آقای احمدینژاد در انتصاب نماینده ویژه در موضوع سیاست خارجی بازتاب‌های گسترده‌ای داشته است. به نظر شما این اقدام تا چه حد می‌تواند به تقویت دستگاه دیپلماسی کشورمان کمک کند؟
این اقدام به شکلی که اتفاق افتاده در گذشته نه در ایران و نه در کشورهای دیگر سابقه نداشته و این کار به این ترتیب در واقع به معنای نادیده گرفتن مدیریت و ساختار وزارت خارجه است. تصور من این است که آقای رئیس‌جمهور نسبت به وزیر خارجه یا عملکرد وزارت خارجه بی‌اعتماد است و لذا شیوه جدیدی را ترتیب داده که بر اساس آن خود ایشان سیاست خارجی و وزارت خارجه را مدیریت کند. به نظر من این مسئله یک ابهام سنگین و نوعی ناکارآمدی برای وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی ما به دنبال خواهد داشت.
تعیین نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور سیاست خارجی سابقه داشته مثلا در دولت قبل نیز نماینده ویژه رئیس‌جمهور در خزر و افغانستان داشته‌ایم. چرا در آن موارد مخالفت جدی ایجاد نشده بود؟
در مواردی که اشاره شد و رئیس‌جمهور اقدام به تعیین نماینده ویژه کرد اولا این افراد از مسئولان شاخص وزارت خارجه بودند و ثانیا این مسئولیت در حوزه کاری خود آنها بود و تجربه کافی در آن زمینه را داشتند. در آن موارد هدف این بود که نماینده ما در مذاکرات سیاسی از موضع قوی‌تری بتواند وارد شود. اما در اقدام اخیر آقای احمدینژاد اولا افرادی خارج از وزارت خارجه برای این مسئولیت انتخاب شده‌اند و ثانیا افرادی انتخاب شده‌اند که اساسا در پست حرفه‌ای سیاسی نیستند و تجربه‌ای در مسئولیت واگذار شده ندارند.
ضمن اینکه در تمام دنیا کلیه روابط خارجی با وزارت خارجه است و ما نیز در کشورمان قانونی مصوب سال ???? داریم که در این قانون تصریح شده که کلیه روابط خارجی باید زیر نظر وزارت خارجه باشد و وزارت خارجه مسئول تمامی روابط خارجی کشورمان است و همه دستگاه‌ها باید خود را با وزارت خارجه هماهنگ کنند. بنابراین به نظر می‌رسد نیازی برای این اقدام وجود نداشته است و قطعا این کار مشکلات بیشتری را برای ما خواهد داشت. به نظر من با انتصاب افرادى خارج از بدنه وزارت امور خارجه به عنوان نمایندگان بخش دیپلماسى کشور عملا فعالیت‌ها از زیر نظر وزیر امور خارجه خارج مى‌شود و عملکرد این وزارتخانه با افت فاحشى مواجه خواهد شد. از سوی دیگر سفارتخانه‌هاى ما نمى‌دانند که به چه صورت عمل کنند و ما شاهد نوعى عدم هماهنگى و نابسامانى در فعالیت‌هاى وزارت امورخارجه خواهیم بود.
به نظر شما این اقدام آقای احمدینژاد چه دلیلی داشته است؟
به نظر می‌رسد آقای احمدینژاد از مدیریت وزارت خارجه و عمکلرد وزارت خارجه رضایتی ندارد و تصور ایشان این است که وزارت خارجه باید به شکل سایر وزارتخانه‌های دیگر اداره شود. در حالی که این امکان وجود ندارد که وزارت خارجه همانند سایر وزارتخانهها اداره شود.
مخالفت‌هایی با این اقدام رئیس‌جمهور بوده است. این اقدام تا چه حد حائز اهمیت است؟
اهمیت این مسأله به حدی است که حتی مقام رهبری در ملاقات با هیأت دولت به صراحت نسبت به تغییر این تصمیم و کنار گذاشتن این رویه تصریح کردند. در همین راستا مجلس هم وارد عمل شد و در یک حرکت تقریبا بی‌نظیر ??? نفر از نمایندگان مجلس در تذکری به رئیس‌جمهور صریحا از ایشان خواستند که این کار را متوقف کنند. بنابراین به نظرمی‌رسد در این مورد مجموعا مخالفتی با اینکه این کار مغایر منافع کشور است، وجود ندارد.
هرچند ما هنوز دقیقا دلیل این تصمیم و اقدام رئیس جمهور را نمی‌دانیم اما قطعا نتیجه این کار از یک سو خنثی کردن مدیریت وزارت خارجه و از سوی دیگر بلاتکلیفی کامل سفرا و نمایندگان ما در خارج از کشور خواهد بود. همچنین این اقدام زمینه سوءاستفاده کشورهای خارجی را فراهم می‌کند. چرا که این کشورها قطعا وزارت خارجه کشورمان را دور خواهند زد و در بلاتکلیفی و سردرگمی دستگاه دیپلماسی ما اهداف خود را دنبال خواهند کرد.
فکر می‌کنید دولت در پاسخ چه خواهد کرد؟
در هر حال این موضوعی است که در روزهای آینده دولت مجبور خواهد شد که رسما این حرکت را کنار بگذارد و از این تصمیم عقبنشینی کند. اگر چنانچه دولت و رئیس‌جمهور بر تصمیم خود پافشاری کند و بر اجرای این تصمیم اصرار داشته باشد قطعا ما با مشکلات بیش از گذشته مواجه خواهیم بود.
بسیاری از افراد و مسئولان شاخص و نهادهایی همچون مرکز پژوهش‌های مجلس نیز این انتصابات را غیرقانونی دانستند و وزیر امور خارجه نیز در اقدامی غیرمنتظره، با لحن تندی به این موضوع واکنش نشان داد.
اما با این حال احمدینژاد هنوز از موضع خود عقبنشینی نکرده است و به‌نظر نمی‌رسد که در شرایط عادی چنین قصدی هم داشته باشد، ولو از سوی طیف غالب اصول‌گرایان به ایستادگی در برابر نظر صریح مقام معظم رهبری متهم شود.
جواد منصوری، از چهره‌های دیپلمات نزدیک به محافظه‌کاران که سابقا سفیر ایران در چین هم بوده است، معتقد است که احمدینژاد قصد دارد وزارت امور خارجه هم مانند دیگر وزارتخانهها مستقیما زیر نظر خود او اداره شود، اما این عملی نیست و اصرار او بر این امر، مشکلات را بیشتر خواهد کرد.
گفت‌وگوی سایت دیپلماسی ایرانی با جواد منصوری را در ادامه می‌خوانید:
اقدام آقای احمدینژاد در انتصاب نماینده ویژه در موضوع سیاست خارجی بازتاب‌های گسترده‌ای داشته است. به نظر شما این اقدام تا چه حد می‌تواند به تقویت دستگاه دیپلماسی کشورمان کمک کند؟
این اقدام به شکلی که اتفاق افتاده در گذشته نه در ایران و نه در کشورهای دیگر سابقه نداشته و این کار به این ترتیب در واقع به معنای نادیده گرفتن مدیریت و ساختار وزارت خارجه است. تصور من این است که آقای رئیس‌جمهور نسبت به وزیر خارجه یا عملکرد وزارت خارجه بی‌اعتماد است و لذا شیوه جدیدی را ترتیب داده که بر اساس آن خود ایشان سیاست خارجی و وزارت خارجه را مدیریت کند. به نظر من این مسئله یک ابهام سنگین و نوعی ناکارآمدی برای وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی ما به دنبال خواهد داشت.
تعیین نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور سیاست خارجی سابقه داشته مثلا در دولت قبل نیز نماینده ویژه رئیس‌جمهور در خزر و افغانستان داشته‌ایم. چرا در آن موارد مخالفت جدی ایجاد نشده بود؟
در مواردی که اشاره شد و رئیس‌جمهور اقدام به تعیین نماینده ویژه کرد اولا این افراد از مسئولان شاخص وزارت خارجه بودند و ثانیا این مسئولیت در حوزه کاری خود آنها بود و تجربه کافی در آن زمینه را داشتند. در آن موارد هدف این بود که نماینده ما در مذاکرات سیاسی از موضع قوی‌تری بتواند وارد شود. اما در اقدام اخیر آقای احمدینژاد اولا افرادی خارج از وزارت خارجه برای این مسئولیت انتخاب شده‌اند و ثانیا افرادی انتخاب شده‌اند که اساسا در پست حرفه‌ای سیاسی نیستند و تجربه‌ای در مسئولیت واگذار شده ندارند.
ضمن اینکه در تمام دنیا کلیه روابط خارجی با وزارت خارجه است و ما نیز در کشورمان قانونی مصوب سال ???? داریم که در این قانون تصریح شده که کلیه روابط خارجی باید زیر نظر وزارت خارجه باشد و وزارت خارجه مسئول تمامی روابط خارجی کشورمان است و همه دستگاه‌ها باید خود را با وزارت خارجه هماهنگ کنند. بنابراین به نظر می‌رسد نیازی برای این اقدام وجود نداشته است و قطعا این کار مشکلات بیشتری را برای ما خواهد داشت. به نظر من با انتصاب افرادى خارج از بدنه وزارت امور خارجه به عنوان نمایندگان بخش دیپلماسى کشور عملا فعالیت‌ها از زیر نظر وزیر امور خارجه خارج مى‌شود و عملکرد این وزارتخانه با افت فاحشى مواجه خواهد شد. از سوی دیگر سفارتخانه‌هاى ما نمى‌دانند که به چه صورت عمل کنند و ما شاهد نوعى عدم هماهنگى و نابسامانى در فعالیت‌هاى وزارت امورخارجه خواهیم بود.
به نظر شما این اقدام آقای احمدینژاد چه دلیلی داشته است؟
به نظر می‌رسد آقای احمدینژاد از مدیریت وزارت خارجه و عمکلرد وزارت خارجه رضایتی ندارد و تصور ایشان این است که وزارت خارجه باید به شکل سایر وزارتخانه‌های دیگر اداره شود. در حالی که این امکان وجود ندارد که وزارت خارجه همانند سایر وزارتخانهها اداره شود.
مخالفت‌هایی با این اقدام رئیس‌جمهور بوده است. این اقدام تا چه حد حائز اهمیت است؟
اهمیت این مسأله به حدی است که حتی مقام رهبری در ملاقات با هیأت دولت به صراحت نسبت به تغییر این تصمیم و کنار گذاشتن این رویه تصریح کردند. در همین راستا مجلس هم وارد عمل شد و در یک حرکت تقریبا بی‌نظیر ??? نفر از نمایندگان مجلس در تذکری به رئیس‌جمهور صریحا از ایشان خواستند که این کار را متوقف کنند. بنابراین به نظرمی‌رسد در این مورد مجموعا مخالفتی با اینکه این کار مغایر منافع کشور است، وجود ندارد.
هرچند ما هنوز دقیقا دلیل این تصمیم و اقدام رئیس جمهور را نمی‌دانیم اما قطعا نتیجه این کار از یک سو خنثی کردن مدیریت وزارت خارجه و از سوی دیگر بلاتکلیفی کامل سفرا و نمایندگان ما در خارج از کشور خواهد بود. همچنین این اقدام زمینه سوءاستفاده کشورهای خارجی را فراهم می‌کند. چرا که این کشورها قطعا وزارت خارجه کشورمان را دور خواهند زد و در بلاتکلیفی و سردرگمی دستگاه دیپلماسی ما اهداف خود را دنبال خواهند کرد.
فکر می‌کنید دولت در پاسخ چه خواهد کرد؟
در هر حال این موضوعی است که در روزهای آینده دولت مجبور خواهد شد که رسما این حرکت را کنار بگذارد و از این تصمیم عقبنشینی کند. اگر چنانچه دولت و رئیس‌جمهور بر تصمیم خود پافشاری کند و بر اجرای این تصمیم اصرار داشته باشد قطعا ما با مشکلات بیش از گذشته مواجه خواهیم بود.